انواع پارچه و ترکیب بافت

پارچه ها جزء لاینفک یک لباس هستند و نقش مهمی در تصمیم گیری شما برای لباس ایفا می کنند.

 عموماً از تعدادی نخ برای تشکیل پارچه ها استفاده می شود. همچنین برای تولید پارچه از تکنیک های مختلفی مانند بافندگی ،استفاده می شود.

 نوع پارچه ها بر اساس الیاف، تکنیک های ساخت پارچه و ماشین آلات مورد استفاده برای تولید آنها متفاوت است.

پارچه ها از شش منبع اصلی ساخته می شوند.

(سه منبع اول طبیعی هستند):

1-حیوان: معمولاً از مو، خز، پوست یا ابریشم ساخته می شوند: پشم، ترمه، موهر، آنگورا، ابریشم.

2-گیاه: از بذر، برگ یا ساقه گیاه جمع آوری می شود: پنبه، کتان، جوت، بامبو، کنف، مودال.

3- مواد معدنی: الیاف شیشه، الیاف فلزی، آزبست

4- مصنوعی: از طریق فرآیند شیمیایی از سوخت های فسیلی: نایلون، پلی استر، اکریلیک، ریون، اسپندکس، تولید می شود. پارچه های مصنوعی دارای ویژگی هایی مانند ضد آب، بدون چروک، نرمی، ضد لک و غیره هستند.

5-نیمه مصنوعی: با الیاف گیاهی طبیعی و مواد شیمیایی مانند ویسکوز ترکیب می‌شوند.

6-ترکیب: ترکیبی از الیاف مختلف برای بهبود عملکرد، بافت و کاهش هزینه.

الیاف طبیعی تنفس پذیرتر و ضد حساسیت هستند در حالی که پارچه های مصنوعی تنفس کمتری دارند و ممکن است پوست را تحریک کنند. از سوی دیگر، مراقبت از آنها گران‌تر و دشوار است، در حالی که نمونه‌های مصنوعی هزینه کمتری دارند و مراقبت از آنها آسان‌تر است، اما به دلیل شرایط لازم برای لباس‌های ورزشی مناسب‌تر هستند.

انواع پارچه های طبیعی برای پوشاک

پنبه

یک فیبر طبیعی که در غلاف گیاه پنبه رشد می کند. نرم، تنفس، سبک، ضد حساسیت و بادوام است. بیشتر برای لباس های تابستانی، لباس های روزمره، مانند تی شرت، و وسایل خانه مانند ملحفه استفاده می شود.

کتان

ساخته شده از الیاف داخل ساقه چوبی گیاه کتان. پارچه های کتانی بسیار خنک، قابل تنفس، بادوام و جاذب هستند اما به راحتی چروک می شوند مگر اینکه با الیاف تولید شده ترکیب شوند. برای وسایل خانه، لباس های تابستانی و یک لایه داخلی کت استفاده می شود.

کنف

فیبر سازگار با محیط زیست که از ساقه Cannabis sativa به دست می آید. سبک وزن، تنفس، قوی، جاذب و به راحتی سفید می شود.

ابریشم

الیاف رشته طبیعی توسط کرم ابریشم درپیله تولید می شود و از آسیا می آید. به دلیل نرمی، لطافت و درخشندگی آن به عنوان یکی از بهترین منسوجات شناخته می شود. مورد استفاده برای لباس های رسمی، لوازم جانبی، روسری، لباس شب، ملافه، اثاثه یا لوازم داخلی و غیره

موهر

ساخته شده از الیاف موی بز آنگورا، بادوام، ضد حساسیت، عایق، انعطاف پذیر و به دلیل درخشندگی و درخشندگی بالایی که دارد، اغلب در ترکیب الیاف برای افزودن این ویژگی ها به پارچه استفاده می شود. برای لباس های زمستانی مانند ژاکت، کت، دستکش و روسری استفاده می شود

موی شتر

الیاف طبیعی که از موهای شتر باختری به دست می‌آید، بالاترین درجه آن به رنگ خرمایی، ریز و نرم است. همچنین قابلیت ارتجاعی بالایی دارد و عایق تر از پشم است. برای ساخت کت، ژاکت و کت و شلوار استفاده می شود

چرم

مواد بادوام و منعطف ایجاد شده توسط دباغی کردن پوست و چرم خام حیوانات به دست می اید. چرم بادوام، دافع مایعات و مقاوم در برابر آب و هوا است. برای ساخت لباس های بیرونی و لوازم جانبی استفاده می شود

خز

از پوست حیوانات پشمالو مانند روباه و…ساخته می شود. و در لبایس هایی مانند کت، دستکش و کلاه و…استفاده می شود ، بادوام و برای گرم نگه داشتن بهترین انتخاب است.

جوت

الیاف طبیعی، نرم و براق که از گیاه جوت بافته می شود. بسیار بادوام و زیست تخریب پذیر است. برای ساختن کفش، فرش و تزئینات استفاده می شود.

مرینو

نوعی پشم مرغوب که از پشم گوسفند اصیل مرینو تهیه می شود. ریز، قوی، کشسان، تنفس، مقاوم در برابر بو، رطوبت گیر و نگهدارنده رنگ، یکی از نرم ترین فرم های پشم است. به عنوان یک الیاف مجلل در نظر گرفته می شود.

پوست مول

یک پارچه پنبه ای سنگین و در نتیجه یک سطح برس خورده ایجاد می شود. وبرای لباس های کارگری و لباس های ورزشی استفاده می شود.

جیر 

قسمت نرم تر چرم که برس خورده است، بافتی مخمل مانند به جا می گذارد. از پوست بره، خوک، گاو، گوساله و آهو ساخته می شود. بادوام، منعطف و به دلیل ماهیت نازک آن به راحتی قالب گیری و ساخت می شود. برای کفش، ژاکت و لوازم جانبی مانند کمربند و کیف استفاده می شود.

پنبه مصر

پنبه ریز بافته، نرم و مرغوب از مصر. این نوع پنبه دارای طولانی ترین و قوی ترین الیاف است

پشم آب پز

عمدتاً در ساختن کلاه، روسری، جلیقه، ژاکت کش باف پشمی، کت و کت استفاده می شود. برای ایجاد این پارچه، پشم بافتنی یا پارچه‌های پشمی با آب داغ در فرآیندی به نام پر شدن هم زده می‌شوند تا مقاوم‌تر، فشرده‌تر و ضدآب‌تر شوند.

شیفون

پارچه ای سبک و شفاف با روکش بسیار خوب است و حسی شبیه کرپ دارد. از نخ های رشته ای پیچ خورده با بافت نرم ساخته میشود .معمولاً ازاین ابریشم، ابریشم مصنوعی و سایر الیاف مصنوعی بافته می شود و در ساخت لباس و لباس زیر کاربرد دارد.

فلانل

پارچه فلانل ضخیم است و معمولا برای دوخت‌ودوز لباس در فصول سرد سال به کار می‌رود. فلانل هم نرم است و هم گرم. این پارچه از نخ و پشم تابیده ‌شده درست می‌شود و این‌روزها بیشتر در ترکیبات الیاف آن نخ، پشم یا الیاف مصنوعی به کار می‌رود.

گاباردین

پارچه محکم با بافت جناغی که می تواند از پنبه، پشم یا الیاف مصنوعی ساخته شود. برای ساخت کت و شلوار، مانتو، شلوار، یونیفرم، بادگیر و سایر لباس ها استفاده می شود.

ژرسه 

پارچه ای نرم، قابل تنفس، کشسان و بافتنی که در اصل از پشم و از پنبه و الیاف مصنوعی نیز ساخته می شود. و در انواع لباس ها و وسایل خانه استفاده می شود.

مخمل

پارچه ای بافته شده، متوسط وزن، پرزدار و مجلل که ازابریشم، نایلون، استات یا ابریشم مصنوعی تهیه میشود. وبه دلیل پرزهای کوتاهی که دارد دارای ظاهری نرم، براق و منحصر به فرد می باشد. مخمل در دوخت لباس های شب و اثاثیه و لوازم خانگی کاربرد دارد.

بامبو

پارچه ای از الیاف بامبو که سازگار با محیط زیست ، بادوام و قابل تنفس است. به دلیل خواص چند منظوره آنها، عمدتاً در صنعت نساجی برای ساخت لباس و حوله استفاده می شود.

جین

پارچه کتانی محکم، دارای صورت تار، ناهموار، بادوام و سنگین وزن است. به طور معمول برای ساخت شلوار جین و لباس های روزمره استفاده می شود

کنواس

یک پارچه ی ساده وبسیار بادوام که ازپنبه یا کتان تهیه میشود . و با ترکیب پنبه با الیاف مصنوعی، می تواند به پارچه ای سنگین، مقاوم در برابر آب تبدیل شود. و آن را به پارچه ای عالی برای بادبان، چادر، کفش و کوله پشتی تبدیل کند.

شنیل

پارچه بسیار نرم و بافته شده ای که می تواند از انواع الیاف مختلف از جمله پنبه، ابریشم، پشم و ابریشم مصنوعی ساخته شود که بیشتر در اثاثه یا لوازم داخلی استفاده می شود.

ژرژت

نوعی پارچه کرپ نازک که معمولاً از ابریشم خالص ساخته می‌شود، اما می‌تواند از الیاف مصنوعی مانند ابریشم مصنوعی، ویسکوز و پلی‌استر نیز تهیه شود، برای بلوز، لباس، لباس شب، ساری و تزئینات استفاده می شود..

کرپ

پارچه ای از جنس ابریشم، پشم و یا الیاف مصنوعی می باشد ، برای ساخت این پارچه از نخ های مخصوص سخت تابیده استفاده می شود، که ظاهر متمایز به آن می دهد، کرپ در انواع پیراهن ، شومیز ،شلوار و … به کار می رود.

پشم 

پارچه نرم، صاف و عایق است که از پشم حیواناتی (مانند گوسفند) به دست می آید. و برای کاپشن، کلاه، جامپر و پتو استفاده می شود.

چینو

پارچه جناغی، که در اصل از صد درصد پنبه ساخته شده است، رایج ترین آیتم دوخته شده از چینو شلوار و لباس های کاری مردانه می باشد.

چارموز

پارچه ای نرم، براق، صاف و سبک با روکشی ساتن که از ابریشم، پنبه یا پارچه مصنوعی ساخته شده و در دوخت لباس ها کاربرد دارد.

ملتون

به طور سنتی از پشم ساخته می شود و به شکل جناغی بافته می شود. پارچه ضخیم و متراکم محکم بافته شده که نمد شده و به شدت برس خورده است تا ظاهر نرم داشته باشد. برای کت، ژاکت، جلیقه، پتو، و دوخت لباس های تاریخی استفاده می شود.

دووتاین

پارچه نرم، مخملی و باکیفیت که شبیه مخمل است و ظاهر مات دارد. ممکن است از پنبه، پشم یا ابریشم بافته شود و برای لباس، کت و شلوار و کت استفاده شود.

تافته

پارچه ای با وزن متوسط و ساده که اغلب از ابریشم، همچنین پلی استر، نایلون یا استات ساخته می شود. ظاهری براق دارد و به همین دلیل برای ساخت لباس مجلسی استفاده می شود.

توید

پارچه خشن و بافته شده که معمولاً از پشم ساخته می شود. این پارچه بسیار گرم، ضخیم، سفت و سخت است که برای کت و شلوار و ژاکت محبوب است.

ارگانزا

پارچه ساده، سبک، شفاف و که در اصل از ابریشم، پلی استر و نایلون ساخته می شود. برای لباس های عروسی و لباس شب محبوب است، زیرا ظاهر براق و شفاف آن حالتی سیال ایجاد میکند.

بوبلین

یک پارچه بادوام، ساخته شده از پنبه، اما همچنین می تواند ابریشم، پشم، یا ترکیبات مصنوعی نیز تهیه شود. حالت چروک پذیری کمی دارد و برای ساخت پیراهن و لباس محبوب است .

پشم

الیاف طبیعی ضخیم و سنگین که از پشم گوسفند، بز، لاما یا آلپاکا به دست می آید. از ویژگی های این پشم میتوان به گرم بودن، حالت ارتجاعی، رطوبت گیرو رنگ آمیزی آسان اشاره کرد . برای ساخت انواع لباس مانند کت و شلوار، لباس بافتنی و…استفاده می شود

ترمه

پشم فوق‌العاده نرم که از لایه زیرین پشم بزهای کشمیری و بزهای پشمینه ساخته می‌شود. الیاف آن بسیار ظریف، سبک، نرم و لطیف هستند و تقریباً شبیه پارچه ابریشمی هستند. یک الیاف لوکس در نظر گرفته می شود که برای تولید لباس های گرم زمستانی مانند شال، ژاکت و لباس بافتنی استفاده می شود.

آنگورا

این پارچه از پشم خرگوش آنگورا ساخته می شود. این با موهر که از بز آنگورا به دست می آید متفاوت است. برای ساخت ژاکت و لوازم جانبی استفاده می شود. آنگورا حالتی ابریشمی، نازک دارد.

آلپاکا

الیاف طبیعی است که از یک حیوان آلپاکا (آفریقای جنوبی) به دست می آید.  سبک، بسیار نرم، انعطاف پذیر، بادوام، عایق و ضد حساسیت می باشد و  ایده آل برای لباس های زمستانی.

تویل

پارچه پنبه ای بافته شده با خطوط مورب می باشد،این پارچه قوی ، بادوام، نسبتاسبک وزن که در کت و شلوار ،شلوار ، اثاثیه و لوازم خانگی و ملحفه تخت به کار می رود.

انواع پارچه های مصنوعی

استاتیک

الیاف تولید شده ترکیبی از سلولز، الیاف پنبه ، خمیر چوب و اسید استیک که دارای بافتی صاف و ابریشمی است که  در لباس عروس و شب  آستر استفاده می شود.

اکرلیک

ساخته شده از پلیمر مصنوعی که نرم، سبک، گرم، بادوام و پشم مانند است و در لباس های زمستانی مانند ژاکت، جوراب، کلاه و پشم گوسفند استفاده می شود.

نمد

پارچه ای مستحکم و نبافته که از پشم یا اکریلیک با اعمال گرما، رطوبت و فشار ساخته می شود. نمد که از نظر ضخامت، تراکم و نرمی متفاوت است، هنگام برش ساییده نمی شود، بنابراین اغلب در پروژه های صنایع دستی ، دکوراسیون منزل و … استفاده می شود.

وینیل

پارچه براق، بادوام، با روکش پلاستیکی و مقاوم در برابر آب معمولاً با پشتی بافته شده از الیاف پلی استر ساخته می شود که سپس با پلی وینیل کلرید یا ترکیبی از PVC و پلی اورتان پوشانده می شود. معمولا برای لباس در فضای باز، کت های بارانی و همچنین دامن های براق، لباس ها، ساق ها و شلوارها استفاده می شود.

پلی استر

ساخته شده از مواد پتروشیمی (اتیلن گلیکول و ترفتالیک اسید) و دارای استحکام بالا، انعطاف پذیری عالی، حفظ رنگ، مقاومت در برابر چروک، مقاومت در برابر سایش بالا و به سرعت خشک می شود. ترکیب های پلی استر نیز برای لباس های  رسمی مردانه بسیار محبوب هستند.

ساتن

روکش ابریشمی و براق در یک طرف و روکش مات در طرف دیگر دارد .در وزن های مختلف تولید می شود و از نظر ظاهری مانند ابریشم است. این پارچه در تولید لباس زیر زنانه، لباس خواب، بلوز، لباس شب و ملحفه، و لوازم داخلی کاربرد دارد.

چرم مصنوعی

ساخته شده از الیاف مصنوعی شبیه چرم حیوانات و جیر می باشد. از پایه پلاستیکی ساخته شده و با موم، رنگ یا پلی اورتان برای ایجاد رنگ و بافت پردازش شده است. مورد استفاده برای ژاکت، شلوار، دامن، دستکش، دکوراسیون منزل و لوازم داخلی.

ویسکوز

پارچه ابریشمی مصنوعی ساخته شده از خمیر چوب که به عنوان جایگزین ابریشم استفاده می شود، زیرا دارای ظاهری  مشابه ابریشم است. و برای لباس های تابستانی، دکوراسیون منزل و اثاثه یا لوازم داخلی استفاده می شود.

خز مصنوعی

ساخته شده از الیاف مصنوعی شبیه خز حیوانات می باشد. خز مصنوعی یک پارچه بافتنی و مصنوعی است که از ترکیبی از الیاف اکریلیک و پلی استر ساخته می شود.

الاستین یا اسپندکس

پارچه ای سبک، الاستیک و نرم است، این پارچه در تولید لباس شنا و زیر کاربرد دارد.

نایلون

الیاف کاملا مصنوعی که با  انعطاف پذیری عالی شناخته می شود. اغلب برای افزایش دوام لباس به الیاف طبیعی اضافه می شود. معمولاً برای ژاکت‌های ورزشی و همچنین کیف‌های و … استفاده می شود.

میکرو فیبر

یک الیاف مصنوعی بسیار ریز، نرم، کشسان و سبک وزن ساخته شده از پلی استر یا نایلون می باشد که مقاوم در برابر لک بوده و در لباس ها و محصولات تمیز کننده استفاده می شود، زیرا غیر ساینده و جاذب بوده و هیچ پرز یا گرد و غباری بر جای نمی گذارد.

نئوپرینک

الیاف مصنوعی بسیار بادوام که سبک و شناور است و دارای مقاومت فوق العاده ای در برابر حرارت و کلر است که برای لباس های شنا، لباس های بیرونی و لباس های مد روز استفاده می شود.

ریون

مواد نیمه مصنوعی، ابریشم و ساخته شده از خمیر چوب یا سایر مواد گیاهی که اغلب برای جایگزینی الیاف طبیعی در لباس استفاده می شود. و با ویژگی هایی چون نرمی و ظاهری درخشان شناخته  می شود.

لیوسل

شکلی از ابریشم مصنوعی که از الیاف سلولزی ساخته شده . لیوسل نرم، سبک، جاذب و مقاوم در برابر چین و چروک است، پوست را خشک نگه می دارد و همچنین پارچه ای عالی برای پوست های حساس می باشد و برای دوخت پیراهن و لباس زیر استفاده می شود.

از آریا ایازی، در

گروه پژوهشی مزون مرتضی جعفری MMJ